Hukukun üstünlüğü, bir devlette hiç kimsenin, ne yöneticilerin ne de vatandaşların, hukuktan üstün olmadığını ifade eden temel bir ilkedir. Bu prensibe göre, tüm idari eylem ve işlemler hukuka dayanmalı ve herkes kanun önünde eşit olmalıdır. Devlet, gücünü keyfi bir şekilde değil, yalnızca önceden belirlenmiş ve herkese ilan edilmiş hukuk kuralları çerçevesinde kullanabilir. Bu durum, bireyler için hukuki güvenlik ve öngörülebilirlik anlamına gelir.
Bu ilkenin hayata geçirilmesi, kuvvetler ayrılığı (yasama, yürütme, yargı), bağımsız ve tarafsız bir yargı sistemi ve etkili bir anayasal denetim gibi mekanizmalara bağlıdır. Yargının, yürütmenin veya yasamanın baskısından uzak, özgürce karar verebilmesi, hukukun üstünlüğünün en önemli güvencesidir. Vatandaşlar, hakları ihlal edildiğinde başvurabilecekleri bağımsız mahkemelerin varlığına güvenmelidir.
Hukukun üstünlüğünün zayıfladığı toplumlarda ise keyfilik, yolsuzluk ve güvensizlik ortamı hakim olur. Bireylerin temel hak ve özgürlükleri tehdit altına girer ve toplumsal barış derinden sarsılır. Bu nedenle hukukun üstünlüğü, sadece bir hukuk teorisi değil, aynı zamanda demokratik, adil ve müreffeh bir toplumun vazgeçilmez temel taşıdır.
